Papa Francisco e a Teologia da Libertação. – Artigo de Leonardo Boff. Vale a pena ler!

Mais um artigo muito interessante e esclarecedor do nosso estimado colega Leonardo Boff. Publicado recentemente no seu blog, pode ajudar muito a todos que procuram entender melhor a questão, que o próprio título do artigo revela: Papa Francisco e a Teologia da Libertação.

“Não importa que o Papa Francisco não use a expressão “teologia da libertação”. O importante mesmo é que ele fala e age na forma de libertação.” – escreve, entre muitas outras coisas, o autor. 

Para contribuir, pelo menos um pouco, na divulgação deste artigo, trago-o para o blog Indagações.

Não deixe de  ler!

WCejnog

Papa Francisco e a Teologia da Libertação

26/04/2013

 Muitos se tem perguntado que pelo fato de o atual Papa Francisco provir da América Latina, seja um adepto da teologia da libertação. Esta questão é  irrelevante. O importante não é ser da teologia da libertação, mas da libertação dos oprimidos, dos  pobres e injustiçados. E isso ele o é com indubitável claridade.

Este, na verdade, sempre foi o propósito da teologia da libertação. Primeiramente vem a libertação concreta da fome, da miséria, da degradação moral e da ruptura com Deus. Esta realidade pertence aos bens do Reino de Deus e estava nos propôsitos de Jesus. Depois, em segundo lugar, vem a reflexão sobre este dado real: em que medida aí se realiza antecipatoriamente o Reino de Deus e de que forma o cristianismo, com o potencial espiritual herdado de Jesus, pode colaborar, junto com outros grupos humanitários, nesta libertação ncessária.

Esta reflexão posterior, chamada de teologia, pode existir ou não pois pode não haver pessoas que tenham condições de exrcer esta tarefa. O  decisivo é que o fato da libertação real ocorra.  Mas sempre haverá espíritos atentos que ouvirão o grito do oprimido e da Terra devastada e que se perguntarão: com aquilo que aprendemos de Jesus, dos Apóstolos e da doutrina cristã de tantos séculos, como podemos dar a nossa contribuição ao processo de libertação? Foi o que realizou toda uma geração de cristãos, de cardeais a leigos e a leigas a partir dos anos 60 do século passado. Continua até os dias de hoje, pois os pobres não cessam de crescer e seu grito já se transformou num clamor.

Ora, o Papa Francisco fez esta opção pelos pobres, viveu e vive pobremente em solidariedade a eles e o disse claramente numa de suas primeiras intervenções:”Como gostaria uma Igreja pobre para os pobres”. Neste sentido, o Papa Francisco, está realizando a intuição primordial da Teologia da Libertação e secundando sua marca registrada: a opção preferencial pelos pobres, contra a pobreza e a favor da vida e da justiça.

Esta opção não é para ele apenas discurso mas opção de vida e de espiritualidade. Por causa dos pobres, tem se indisposto com a presidenta Cristina Kirchner pois cobrou de seu governo mais empenho político para a superação dos problemas sociais que, analiticamete se chamam desigualdades, eticamente, representam injustiças e teologicamente  constituem um pecado social que afeta diretamente ao Deus vivo que biblicamente mostrou estar sempre do lado dos que menos vida tem e são injustiçados.

 

Em 1990 havia na Argentina 4% de pobres.Hoje, dada a voracidade do  capital nacional e internacional, se elevam a 30%. Estes não são apenas números. Para uma pessoa sensível e espiritual como o bispo de Roma Francisco, tal fato representa uma via-sacra de sofrimentos, lágrimas de crianças famintas e desespero de paisdesempregados. Isso faz-me lembrar uma frase de Dostoiewski: ”Todo o progresso do mundo não vale o choro de uma criança faminta.”

Esta pobreza, tem insistido com firmeza o Papa Francisco: não se supera pela filantropia mas por políticas públicas para que devolvam dignidade aos oprimidos e os torne cidadãos autônomos e participativos.

Não importa que o Papa Francisco não use a expressão “teologia da libertação”. O importante mesmo é que ele fala e age na forma de libertação.

É até bom que o Papa não se filie a nenhum tipo de teologia,  como a da libertação ou de qualquer outra. Seus dois antecessores assumiram certo tipo de  teologia que estava em suas cabeças e se apresentava como expressões do magistério papal. Em nome disso se fizeram condenações de não poucos teólogos e teólogas.

Está comprovado historicamente que a categoria “magistério” atribuída aos Papas é uma criação recente. Começou a ser empregada pelos Papas Gregório XVI (1765-1846) e por Pio X (1835-1914) e se fez comum com Pio XII (1876-1958).  Antes “magistério” era  constituído pelos doutores em teologia e não pelos bispos e pelo Papa. Estes são mestres da fé. Os teólogos são mestres da inteligência da fé. Portanto, aos bispos e Papas não cabia fazer teologia: mas testemunhar oficialmente e garantir zelosamente a fé crista. Aos teólogos e teólogas cabia e cabe aprofundar este testemunho com os instrumentos intelectuais oferecidos pela cultura em presença. Quando Papas se põem a fazer teologia, como ocorreu recentemente, não se sabe se falam como Papas ou como teólogos. Cria-se grande confusão na Igreja; perde-se a liberdade de investigação e o diálogo com os vários saberes.

Graças a Deus que o Papa Francisco explicitamente se apresenta como Pastor e não como Doutor e Teólogo mesmo que fosse da libertação. Assim é mais livre para falar a partir do evangelho, de sua inteligência emocional e espiritual, com o coração aberto e sensível, em sintonia com o mundo hoje planetizado.Que o Papa deixe aos tólogos fazer teologia e ele presida a Igreja no amor e na esperança. Papa Francisco: coloque a teologia em tom menor para que a libertação ressoe em tom maior: consolação para os oprimidos e interpelação às consciências dos poderosos. Portanto, menos teologia e mais libertação.

_____________________

¹Leonardo Boff é autor de Teologia do cativeiro e dalibertação, Vozes 2013.

Fonte: http://leonardoboff.wordpress.com/2013/04/26/papa-francisco-e-a-teologia-da-libertacao/

 

Kwestia oportunizmu i karierowiczostwa w Kościele. Artykuł - Uważajmy na "kameleony" kościelne. Autor: José Lizboa Moreira de Oliveira.

Myślę, że prawda jest tylko jedna.  "Ja jestem drogą, prawdą i życiem" (J 14,6) - powiedział Jezus Chrystus.  Ludzie jednak tworzą  dla siebie inne "prawdy", które mają im służyć, i w ten sposób  relatywizują  i  znieksztalcają  słowo Boże. Sytuacja staje się jeszcze bardziej poważniejsza  i szokująca, gdy ma to miejsce  w kręgach kościelnych.

Właśnie na ten temat wypowiada się artykuł Uważajmy na "kameleony" kościelne, który został opublikowany przez autora, José Lisboa Moreira de Oliveira¹, w jego blogu.  Tekst analizuje bezpośrednio i z wielką kompetencją  "syndrom Kameleona", który dzisiaj można bez trudności  rozpoznać  u wielu osób "oddanych" życiu  w Kościele. Karierowiczostwo i oportunizm w Kościele nie "rymują się" z Ewangelią  Jezusa Chrystusa! Problem jest poważny i zasługuje na  ukazanie go bez obłudy i krytycznie, aby proces nawrócenia i oczyszczenia  Kościoła stał się możliwym.  Tutaj chodzi  również  o fakt, że wszyscy  wierni, tworzący lud Boży, mają prawo  do prawdy.  Byłoby wspaniale, gdyby wszyscy chrześcijanie , a zwłaszcza katolicy mogli przemyśleć głębiej  tę kwestię, wyciągając z niej  odpowiednie wnioski.

Aby przyczynić się choć w małym stopniu do rozpowszechnienia tego artykułu,  publikuję go również w blogu Indagações-Zapytania, tłumaczony z języka portugalskiego,  i zapraszam  do przeczytania z należytą uwagą.

WCejnóg

Blog O Chamado (Wołanie)
Poniedziałek, 15 kwietnia 2013

Igreja (Kościół)

De olho nos “camaleões” eclesiásticos

(Mieć na oku "kameleony" kościelne)

Lisboa José Moreira de Oliveira

Filozof, teolog, pisarz, wykładowca i profesor uniwersytecki.

Był rok 1964 i nie miałem jeszcze ośmiu lat. Po trzech okropnych latach suszy, deszcz wrócił z obfitością w północno-wschodnim stanie Bahia (Brazylia), gdzie jest miasto Arací - moje rodzinne miasto. Sawanna była zielona, wszędzie pełno kwiatów. Wielobarwne motyle wypełniały środowisko. Ptaki ćwierkały w drzewach. Asa Branca (Białe Skrzydło) śpiewał dobrze nastrojony. W jednym z tych pięknych dni poszłem z mamą po wodę  do "Źródełka" odległego o kilkanaście metrów od naszego domu, a którego wodę mój ojciec przeznaczył wyłącznie do spożycia przez rodzinę. Kiedy dotarliśmy do źródła natknęliśmy się na pięknego kameleona, który był cały zielony, silny i szybki. Stanąłem na chwilę kontemplując to zwierzątko, dopóki nie zniknął w zaroślach.

Ale susza w tym regionie ciągle wraca. Pod koniec tamtego, 1964, roku  zniknął dosłownie zielony kolor, a niebo dawało  oznaki, że deszcz nie wróci w najbliższym czasie. I rzeczywiscie tak było. Cały rok 1965 był suchy, a tylko w 1966  roku na powrót spadły silne  deszcze.

Podczas owej suszy wróciłem z mamą do Zródełka i znowu napotkałem kameleona. Jednak nie był on już zielony, lecz całkowicie szary. W wątpliwości, zapytałem moją matkę, dlaczego ten kameleon tak różni się od tamtego poprzedniego, i ona mi powiedziała, że to jest najprawdopodobniej ten sam, po prostu zmienił kolor. Nie bardzo zrozumiałem co było przyczyną tej zmiany koloru. Dopiero jakiś czas później, kiedy zacząłem studiować nauki przyrodnicze, dowiedziałem się, że to była metamorfoza, proces, dzięki któremu Matka Natura pozwala  niektórym stworzeniom (kameleony, żaby, ćmy, koniki polne, itp.) zmieniać kolor w zależności od środowiska, w którym żyją, i tym samym zabezpieczać się przed drapieżnikami - ich potencjalnymi wrogami.

W oparciu o takie samo doświadczenie, wielki reżyser Woody Allen, w 1920 roku, nakręcił film "Zelig: człowiek kameleon",  wspaniałe dzieło  z okresu filmu czerno-białego, które nie straciło na aktualności. W filmie sam Allen grał  Leonarda Zeliga, człowieka, który ciągle zmienia osobowość, w zależności od środowiska, w którym się znajduje. Niektórzy krytycy kina twierdzą, że tym filmem Woody Allen chciał pokazać, w sposób komiczny, amerykański styl życia (American Life), pełen hipokryzji, udawania i pozorów, nakłaniający ludzi do niestałego i powierzchownego stylu życia, w którym można zmieniać zasady ilekroć jest to konieczne, aby tylko  móc uzyskać korzyści.

W swoich  filmach,  Allen przewidywał  i ukazywał nieprawidłowości i chorobę  nowoczesności:ludzie pędzą  jak szaleni i rozpaczliwie starają się dostosowywać do nowych okoliczności i środowisk, nawet przestając być sobą, gdyż zachowanie wierności wobec siebie, wobec własnych osobistych wartosci, wobec swojej osobowości, wobec zasad i wartości, mogłoby narazić ich na pewne szkody, a niewielu ma odwagę aby płacić taką cenę.

Psychologia zajęła się już tym zjawiskiem,  nazywając  je  "syndromem  kameleona",  aby określić sytuację osób, które są bardzo niestabilne, żyjące w ciąłym niepokoju, podążając za  modą, pozwalając się porywać  każdemu wiatrowi.

Syndrom kameleona również głęboko dotyka życia wielu ludzi w Kościele, zwłaszcza księży, biskupów i teologów. Tacy ludzie nie mają własnych silnych przekonań, nie wierzą w pewne wartości i nie nasycają swojego życia tymi  przekonaniami i wartościami. Zawsze zmieniają  postawy, zachowania i opinie, po to, by iść za tym co jest w danej chwili w modzie, co może przynieść sławę,  korzyści i nowe możliwości. Wielu duchownych żyje, pozwalając się nieść sile  ’wiatrów’, które wieja w Watykanie. I dzięki temu są w stanie przejść z jednej skrajności w drugą, bez najmniejszej trudności i bez żadnego wstydu. W swoich działaniach nie kierują się wiarą w pewne konkretne zasady, ale nawykiem i chęcią podążania za tym co dzieje się w Rzymie i Watykanie.

W ten sposób pewien kapłan brazylijski  z regionu  północno-wschodniego (Nordeste) nieoczekiwanie porzucił swoje kolorowe koszule ze sloganami o wolności i swoje wychodzone dżinsy i przywdział się w czarny strój duchownego, używany w Europie tylko w czasie zimnych dni. Niedługo potem awansował na biskupa, a następnie na arcybiskupa. Wszystko dlatego, że linia Watykanu miała kierunek prawicowy i on zdawał sobie sprawę, że jeśli nosiłby nadal te koszule i postrzępione dżinsy, nie miałby jak zrobić kariery.

Pewien teolog, znany ze swoich  licznych artykułów i prac - rzeczywiście bardzo dobrze uzasadnianych - o doświadczeniu Boga w ubogich, o potrzebie współistnienia wiary i polityki, o konieczności politycznego zaangażowania wiary, o przyczynach istnienia ucisku wobec ludzi biednych i bezbronnych i o konieczności zaangażowania się Kościoła w ich obronie - nagle zmienia swój dyskurs i zaczyna mówić, że to wszystko było i jest nonsensem i że mylą się teolodzy wyzwolenia, wypełniając Kościół czystym marksizmem.

Inny słynny teolog, który uczestniczyl jako ekspert w czasie Soboru Watykańskiego II, w swoich dobrze umotywowanych pismach, przytaczając mocne argumenty teologiczne, starał się udowodnić, że nie ma teologicznych przeszkód żeby dupuścić kobiety do kapłaństwa, udzielaąc im święceń. Zdając sobie sprawę, że od 1978  zaczęły wiać coraz silniejsze i przeciwne „wiatry”  od Watykanu,  postanowił wycofać wszystko to co twierdził wczesniej, twierdząc teraz, że niewątpliwie jest  wolą Bożą to, że kobieta nie może otrzymać święceń kapłańskich. W nagrodę został mianowany biskupem. Pytany o jego wcześniejsze pisma i wypowiedzi, odpowiedział krótko, że były to jedynie "czyste teologiczne rozważania."

Zaczynam zdawać sobie sprawę, że „syndrom kameleona” intensywnie  powraca w ostatnich czasach. Widząc, że papież Franciszek nawołuje żeby Kościół stał się ubogim, prostym, oddanym służbie dla bliźnich, a  zwłaszcza tych najbiedniejszych, niektórzy duchowni zaczynają zmieniać swoją mowę i zachowanie. Prawie że automatycznie zaczynają iść za słowami papieża. Do tej pory pokazywali  się jako ultrakonserwatorzy, jako wrogowie teologii wyzwolenia, przeciwni podstawowym wspólnotom  kościelnym (CEB’s), jako  nieprzejednani krytycy koncepcji Kościoła jako Ludu Bożego... Zaskoczyło mnie strasznie, kiedy w tych dniach zobaczyłem kapłana przewodniczącego Eucharystii w katolickiej ultrakonserwatywnej telewizji, używającego jedynie stułę. To było nie do pomyślenia jeszcze kilka dni temu.

Nie możemy spuszczać oka z tych kościelnych kameleonów. Nie możemy zaniechać ani obniżać  tonu  krytyki  i doniesiń o takich zachowaniach. Konieczne jest  zdemaskowanie takich osób, z ich grą  interesów i oportunizmu, z ich zamaskowanymi wybiegami i falszywymi zachowaniami. Oczywiście, nie możemy wykluczyć  możliwości  prawdziwego nawrócenia, jednak nie możemy pozwolić żeby nas oszukiwano. Prawdziwe nawrócenia, jak tamto  -  arcybiskupa  Oscara  Romero, zwrócone są zawsze w kierunku  poświęcenia swego życia dla  ludzi i dla narodu, narażając się na męczeństwo. Nie wolno nam  przestać być czujnymi, bo jutro, gdyby znowu jakiś  wiatr zawiał w odwrotnym kierunku, oni znowu zmienią  tożsamość  i zajmą nowe pozycje,  aby dopasować się do nowej chwili. Musimy zachować krytycyzm i czujność, bo tacy ludzie, oportuniści  i karierowicze, są najgorszymi wrogami Kościoła. Przynoszą hańbę dla prawdziwej ewangelizacji.

_______

¹ José Lisboa Moreira de Oliveira jest filozofem, teologiem, pisarzem, wykładowcą i profesorem.

Absolwent  filozofii na Katolickim Uniwersytecie w Brasilii, absolwent teologii na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, magister teologii na Papieskim Wydziale Teologicznym w południowych Włoszech (Neapol - Włochy), doktor teologii na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Autor 13 książek i kilkudziesięciu artykułów na temat powołania i powołań.

Obecnie jest kierownikiem Centrum Refleksji na temat etyki i antropologii religii (Crear) - Katolicki Uniwersytet Brasilii, gdzie jest również profesorem antropologii religii i etyki.

Źródło: http://lisboa-ochamado.blogspot.com.br/2013/04/igreja.html